У Беларусі знізіліся заробкі. Пра гэта сведчаць дадзеныя Нацыянальнага статыстычнага камітэта за студзень 2024 года. Намінальная налічаная сярэдняя заработная плата ў краіне за гэты месяц склала 1991,2 рубля. Для параўнання: у снежні 2023 года аналагічны паказчык быў 2271 рубель. Атрымліваецца, што за адзін месяц адбылося падзенне амаль на 280 рублёў.
Найбольш сярэдні заробак знізіўся ў ІТ-сферы — да 5182 рублёў (на 21% менш, чым у снежні). Такое становішча эксперты з гэтай галіны звязваюць з ад’ездам кваліфікаваных спэцыялістаў за мяжу. Яны звычайна займалі высокія пасады і мелі добрую заработную плату.
Как изменились зарплаты в Беларуси в первом месяце 2024 года
У прамысловасці заробкі у студзені знізіліся на 12%, у сельскай гаспадарцы — на 5%. Затое ў сферы аховы здароўя — на 11,6%, а ў адукацыі — толькі на 2,3%. Варта заўважыць, што дадзеныя пра сярэднія заробкі беларусаў агучваюць з “бруднымі” лічбамі. Яны не ўлічваюць падаходны падатак (13%) і ўнёскі ў фонд сацыяльнай абароны насельніцтва (1%).
Чаму знізіліся заробкі?
Паводле эканаміста Анатоля Харытончыка, зніжэнне звязана мае сезонны фактар: у снежні плацяць бонусы і прэміі. Аднак так, як летась, заробкі расці ня будуць, мяркуе эксперт.
“Так адбываецца кожны год, бо ў снежні выплачваюцца прэміі. У снежні заробкі заўжды вышэйшыя. Калі прыбраць сезонны фактар, то заробкі засталіся такімі ж, а з улікам інфляцыі яны знізіліся ў межах 0,5%”, — кажа эканаміст.
Анатоль Харытончык лічыць, што заробкі працягнуць расці, але з папраўкай на інфляцыю. На гэта ўплывае дэфіцыт супрацоўнікаў і тое, што рост эканомікі будзе запавольвацца. Гэта адаб’ецца і на памерах заробкаў.
З аналітыкі Еўразійскага банку разьвіцця можна пабачыць, якія сферы ў беларускай эканоміцы паказваюць рост. Таксама варта рабіць высновы, што тармозяць развіццё. Адным з драйвераў з’яўляецца прамысловасць (+5,4% росту за год).
Па словах Анатоля Харытончыка, у прамысловасці дасягнулі столі ў росце. Далей нарошчваць выпуск такімі ж тэмпамі не атрымаецца.
“Большая частка прадукцыі прамысловасці ідзе на экспарт. Летась было ўзнаўленьне, і зараз аб’ёмы даволі высокія”, — кажа эксперт.
Але калі паглядзець на статыстыку без сезоннага фактару, то апошнія месяцы прамысловасць знаходзіцца ў стагнацыі. Гэта тычыцца і гандлю, бо нарошчваць выпуск прадукцыі больш не атрымліваецца.
Што тычыцца статыстыкі раздробнага гандлю, то назіраецца станоўчая дынаміка (+ 9,9% за год). Аднак і там рост запавольваецца ўжо чатыры месяцы запар.
“Аб’ём раздробнага гандлю высокі. Рост падтрымліваецца нарошчваннем заробкаў і мяккімі крэдытнымі ўмовамі. Але і гэты рост будзе затухаць і трапіць у стагнацыю”, — даводзіць Анатоль Харытончык.
Такім чынам, па прагнозах эканаміста, падобнага росту далей ні ў прамысловасці, ні ў гандлі не прадбачыцца.
На што ідуць грошы беларусаў?
Нацыянальны статыстычны камітэт апублікаваў таксама інфармацыю аб узроўні жыцця хатніх гаспадарак напрыканцы 2023 года. З гэтых дадзеных вынікае, што наяўныя рэсурсы на адну гаспадарку склалі 2184,3 рубля ў месяц. Пры гэтым у гарадах і пасёлках гарадскога тыпу яны былі вышэй (2304,6 рубля). У вяскоўцаў наяўныя рэсурсы на хатнюю гаспадаку склалі ў сярэднім 1795 рублёў у месяц.
Калі паглядзець на структуру спажывецкіх выдаткаў, то высветліцца, што на першым месцы будзе харчаванне (37,3%). Далей ідзе набыццё нехарчовых тавараў (36,8%), аплата паслуг (23,3%), з якіх жыллёва-камунальныя паслугі складаюць 6%.
